PHA THĂNG

Cha sở nói với cha phó:

- Trong thời kỳ Giáo hội Việt Nam còn hát toàn Bình ca thì suốt thánh lễ hát Thánh ca Phụng vụ bằng tiếng Latin.

Cha phó hỏi:

- Thánh ca Phụng vụ gồm có những gì, thưa cha? 

Cha sở trả lời:

- Nhập lễ, tiến cấp, dâng lễ, hiệp lễ gọi chung là Thánh ca Phụng vụ nghi thức. Xin Chúa thương xót, Vinh danh, Tin kính, Thánh thánh, Lạy Chiên Thiên Chúa gọi chung là Thánh ca Phụng vụ Bộ lễ. Đọc các Lời nguyện, đọc Thánh Thư Phúc âm, mọi thứ Xướng Đap gọi chung là Thánh ca Phụng vụ Cung Đọc.  

Cha phó hỏi:

- Vậy là hát suốt thánh lễ rồi còn gì! Thưa cha.

Cha sở gật đầu:

- Phải! Chủ tế, ca đoàn và cộng đoàn cùng hát suốt… Có ai kêu rên khó hát, mất giờ, công phu… gì đâu?

Cha sở thêm:

- Dù tất cả bằng tiếng Latin!

Cha phó kêu lên:

- Bằng tiếng Latin! Thánh lễ như thế ắt phải hay lắm!     

Cha sở phì cười, gật đầu lia lịa:

- Chứ sao! Tất cả bằng tiếng Latin, gọi là Bình ca.             

Cha phó im lặng suy tư vài giây, bỗng hỏi

- Thế là hôm nay thánh lễ xuống cấp? Hát thánh ca xuống cấp? Chủ tế, ca đoàn lẫn cộng đoàn cũng xuống cấp khả năng? Của lễ và cách dâng của lễ lên Thiên Chúa cũng xuống cấp?

Hỏi xong cha phó nhìn cha sở trân trối rồi nói tiếp:

- Lẽ ra theo đà tiến bộ của nhân loại, việc thờ phượng Chúa cũng phải tiến theo… Đàng này thụt lùi…!  

Cha sở cũng nhìn cha phó, thì thầm:

- Cha hiểu rồi đấy! Sợ chưa? Chúa sẽ phán xét chúng ta như thế nào đây?     

Cha phó không còn nghe cha sở nói gì nữa, vì miệng cứ lảm nhảm:

- Hát trong thánh lễ hôm nay mà gọi là hát lễ ư? Hát thế mà gọi là của lễ tiến vua được sao?    

Cha sở xen vào:

- Bởi vì khi bỏ Bình ca, chúng ta dẹp luôn Thánh ca Phụng vụ có trong ấy! Dẹp xong chúng ta chẳng màng chẳng thiết chẳng biết… làm sao dựng lại cho có Thánh ca Phụng vụ bằng tiếng Việt… Thế là hát quơ hát quào, hát cho lấy có, hát cho dễ cho khỏe, hát à ơi, kéo theo cả một thế hệ “lễ nhép”… nghĩa là hát minh họa cho thánh lễ chứ không phải thánh lễ hát.

Cha phó với gương mặt gần như thất thần:

- Như kịch câm. Một người diễn, một người hát, một người đứng nhìn.   

Cha sở gật đầu xác nhận:

- Cha nói đúng! Chỉ cần nhằm vào 4 bài thánh ca nghi thức mà xét: Khi nghi thức nhập lễ gồm chủ tế thay cộng đoàn tiến vào cung thánh cùng với thánh vịnh đi kèm… ta bỏ thánh vịnh hát một bài gì đó với nội dung gì đó vui vui… nghi thức nhập lễ chẳng còn gì là nhập lễ!…    

Cha phó không đợi được cho cha sở nói xong, nhảy vào:

- Tại sao chúng ta lại làm như vậy? Không hiểu à?

Cha sở giải thích:

- Hiểu! Hiểu hét! Hiểu rằng phải hát thánh vịnh nhưng vì không biết làm thế nào để hát được thánh vịnh nguyên văn, chúng ta quay sang “phóng tác thánh vịnh”, rồi “lấy ý thánh vịnh” rồi “thoảng thoảng ý thánh vịnh” cuối cùng “buông thánh vịnh”, sau cùng là “phóng”… đi luôn khỏi thánh vịnh”! Ví dụ nhập lễ Giáng sinh mỗi nhà thờ hát một ý, miễn sao có thoang thoảng ý Chúa giáng sinh là xong! 

Cha phó hỏi:

- Còn Thánh ca Bộ lễ, thưa cha? 

Cha sở trả lời:

- Thánh ca Phụng vụ phần Bộ lễ may sao còn giữ đúng. Nhưng như cha Tiến Dũng nói, cần phải rà soát lại hình thể missa cho từng Bộ lễ.    

Cha phó hỏi thêm:

- Thưa cha! Còn Thánh ca Cung đọc?      

Cha sở đáp:

- Thánh ca Phụng vụ Cung đọc nay vẫn giữ, nhưng không theo một quy tắc nào, do đó cũng hổ lốn!    

Cha pho vò đầu bức tóc:

- Để làm lại một thánh lễ hát đúng như Giáo hội mong muốn, hẳn là rất công phu? 

Cha sở trả lời

- Còn hơn chúng ta cứ “xuôi tay chịu trói”!.

Cha phó hỏi:

-  Cần phải tiên hành như thế nào, thưa cha?

Cha sở cười đáp:

- Dễ lắm! Trước tiên hãy bắt tay vào sáng tác Đối ca cho nhập lễ, dâng lễ và hiệp lễ, Đáp ca cho nghi thức đáp ca. Cách sáng tác đã được bày ra săn trên mạng.

Cha sở không đợi cha phó hỏi, nói tiếp theo

- Bộ lễ cứ dùng các Bộ lễ hiện có, chưa cần phải làm gì.

…

- Các Cung đọc nên tiếp tục đọc các Lời nguyện như cũ, Xướng Đáp như cũ nhưng có đệm đàn theo cùng; riêng đọc sách nên tiến hành đọc như đọc các Lời nguyện và Xướng đáp, nhưng có đệm đàn theo cùng.

…

- Thế là chúng ta có ngay tức thời một thánh lễ hát Thánh ca Phụng vụ đúng chuẩn mực như trong Bình ca.       

Cha phó hỏi:

- Tại sao dễ quá mà lâu nay người ta không làm?

Cha sở điềm tĩnh giải thích:

- Một là vì người ta không được biết. Hai là vỉ vướng ở chỗ 4 bài thánh ca hình thể Đối ca và Đáp ca cho nghi thức.

Cha phó hỏi thêm:

- Hát Thánh ca Phụng vụ hết cả thánh lễ có gây buồn chán không thưa cha?

Cha sở trả lời ngay:

- Phải có suy nghĩ nghiêm túc hơn chứ! Sao lại cứ nghĩ quẩn nghĩ hèn đến như thế mãi?

Cha sở lắc đầu nói tiếp theo liền:

- Nếu chúng ta còn cứ nghĩ nào là vui buồn, nào là mất công, nào là tốn nhiều giờ, nào là khó… thì chúng ta không thể “người lớn làm việc người lớn” được! 

Cha phó thật “khó đỡ”! Nhưng cũng cố gỡ gạc:

- Xí lộn! Thưa cha! Con chỉ hỏi thế thôi!

Cha sở không khoan nhượng:

- Nếu thực tâm biết kính sợ và muốn phụng thờ Thiên Chúa… mọi chuyện đều trở nên dễ!